Een Reisverslag uit 2014, geschreven door Rony.
De reisverslagen werden meestal als e-mail verstuurd tijdens de reis zelf. Vaak geschreven op een querty computer van een bestuurslid of in een internetcafé, soms op een eigen laptop en uitzonderlijk zelfs op een smartphone.
De teksten zijn niet gewijzigd en vormen een authentiek relaas van de reis, sfeer, ervaring en bovenal van de toestand van Sri Lanka op dat ogenblik.
Impressie Sri Lanka
Zaterdag 15 feb 2014 – gistermiddag thuisgekomen na een reis van 3 weken (zus Lieve en vrouwtje Anne) of 14 dagen (broer Eric en ikzelf (Ronie)). Het zaterdagmorgennieuws doet vreemd aan na 14 dagen niet geluisterd te hebben naar ons Vlaamse radionieuws : wat zijn we toch met luxe en onbenullige zaken bezig in ons thuislandje… Je begrijpt het al: de reis naar Sri Lanka heeft een zeer diepe indruk nagelaten. Thuis vertrokken vol nieuwsgierigheid op donderdag 29 januari om 5u00 en geland in Colombo vrijdag 3u00 lokale tijd. We komen terecht in een andere wereld.
Voor mij en Anne is het de eerste keer Sri Lanka, voor zus Lieve de 10de voor broer Eric de 8ste We zijn bij het vertrek allemaal kritisch ingesteld, broer Eric het meeste: we willen dat de zuurverdiende centjes (bijeengebracht door tientallen vrijwilligers en sympathisanten gedurende gans het jaar) allemaal terecht komen bij de meest behoeftigen, we willen dat er niets “aan de vingers blijft plakken” en zullen dit ter plekke controleren. Men zal ons bewijzen leveren van elke uitgegeven euro, “zo niet schorten we de stortingen tijdelijk op”. Immers: we zijn zeer idealistisch ingesteld maar niet naïef. Zelf geven we het voorbeeld door niet alleen de reis naar Sri Lanka maar ook de verplaatsingen in Sri Lanka en alle verblijven in hotelletjes enz… uit eigen zak te betalen. We staan dus op scherp.
Vanuit de luchthaven gaat het onmiddellijk met onze plaatselijke fantastische driver Vasante naar Kalpitya. Eric heeft er destijds een bouwkampje gedaan en samen met de plaatselijke bevolking 15 toiletten gebouwd voor zo’n 200 vissersfamilies. We komen na een uurtje boottocht aan op een idyllisch eiland: zandstranden gaan over in palmbomen en de visserhuisjes staan op een 10 tal meter van de zee… Deze vissers vangen met kleine bootjes allerlei vissoorten, grote garnalen, kreeft enz… De vangst wordt samengebracht en ter plekke gedroogd door de vissersvrouwen of onmiddellijk naar de vismarkt verderop gebracht. We zijn overal welkom bij verschillende families en worden ontvangen door vriendelijk lachende mensen en mogen genieten van een heerlijke maaltijd verse vis/krab/garnaal/kreeft onder de palmbomen… Voor ons lijkt dit wel een paradijs – voor hen is het allicht niet zo idyllisch… De toiletten zijn netjes onderhouden en worden dagelijks gebruikt – meer nog: er is vraag naar meer toiletten, echter hier kunnen we niet op ingaan: er zijn elders grotere noden.
Voor de vissersgemeenschap kwam er onlangs zeer ingrijpend nieuws: de regering zou de toelating geven om een groot hotelcomplex te bouwen voor vooral surfers… inderdaad, dit heeft de potentie om een ideaal surfparadijs te worden. Echter dit zal de eenvoudige vissersgemeenschap compleet verstoren: er zou een muur gebouwd worden tussen de gemeenschap en het complex (om zogezegd de gemeenschap te beschermen) – echter deze muur zal hen verhinderen om, zoals nu, elke morgen naar de andere zijde van het eiland te gaan vissen: dit betekent niet minder dan halvering van de mogelijke vangsten zonder nog te spreken over de volledige verstoring van het eenvoudige leven van deze mensen bij de lagune… We vrezen dat deze gemeenschap zeer hard zal getroffen worden, misschien zelfs volledig zal verdwijnen. Men belooft arbeidsplaatsen in de hotels, maar in het verleden is in vergelijkbare projecten steeds gebleken dat daar niets van in huis komt… de CWM (Christian Workers Movement, dit is de “Sri Lankaanse keer en keer. KWB”) zal proberen onderhandelen, maar vreest dat niets nog het hotelproject kan tegenhouden of bijsturen… Zo hebben we met eigen ogen alweer de niets ontziende druk gezien van de westerse consumptiemaatschappij…
In de namiddag rijden we naar een verdergelegen dorpje … , dit is een recente nederzetting van vooral Tamil-vissers op grond die braak lag. Deze mensen hebben hun hebben en houden verloren tijdens de oorlog tussen regeringstroepen en de Tamiltijgers. Ze proberen hier een nieuw bestaan uit te bouwen. Tussen hun eenvoudige huisjes zijn door een Nederlandse NGO toiletten gebouwd. Groepjes nieuwsgierige kinderen lachen ons toe en we worden onthaald door tientallen vissersvrouwen, alweer met vriendelijke glimlach ondanks hun harde bestaan. Aan ons wordt door de woordvoerster uitgelegd dat ze een aanvraag aan MDKF (Martin De kegel Foundation) hebben gedaan om volgend jaar een eenvoudig gemeenschapshuis te financieren. Hier zou les kunnen gegeven worden, de mensen zouden bij elkaar kunnen komen, de dokter kan er consultatie houden enz… Een heel nuttig gebouwtje dus, we zullen dit alleszinds meenemen in de bespreking voor de keuze van de projecten van volgend jaar.
Op zaterdag bezoeken we een biologische rijstboerderij in de omgeving van Anuradhapura. We worden verwelkomd met een heerlijke rijst/kruidensoep. Hier heeft de MDKF een waterput gefinancierd. Dank zij deze waterput kan hier jaarrond zaaizaad gewonnen worden van sterke oude inheemse rijstrassen. De plaatselijke rijstboer heeft reeds 46 van deze rassen verzameld en in (zaad) productie genomen en bezorgt ze aan een verminderde prijs aan een 80 tal boeren die hierdoor kunnen starten met het telen van gezonde biologische rijst.
Het mooie aan dit verhaal is dat dit project geen steun meer nodig heeft, het is zelfbedruipend geworden en kan er mede voor zorgen dat er geen oude, sterke rijstrassen verloren gaan die wel eens heel hard nodig kunnen zijn in de toekomst. We krijgen immers te horen dat de weersextremen elk jaar groter worden; dit jaar is het uitzonderlijk droog, vorig jaar was het uitzonderlijk nat. We hebben inderdaad kilometers lang verdroogde rijstvelden gezien. Men zegt op de radio dat het de komende maand allicht nog niet zal regenen en dat de watervoorraden al ferm geslonken zijn – we zien dit ook aan de uiterst lage waterstanden in de rivier en bij de watervallen. Alle water moet in dit tropische land komen van de regen. Komt daarbij dat men steeds verder woud langs de rivieren kapt om in te wisselen voor rijstvelden of om nieuwe plantages voor thee of rubber aan te leggen… we worden hier nogmaals bewust gemaakt dat het 5 voor 12 is voor ons klimaat, en dat de tropische streken de eerste slachtoffers worden van de “climate change”. Een oude man die vroeger een plantage bezat vertelde me dat er veel te veel woud is verdwenen, de natuurlijke buffer is te veel weggenomen… Hopelijk horen we binnenkort niet in het nieuws dat er een droogteramp heerst in Sri Lanka. Wegaan ook even langs naar een afgelegen kleuterschooltje dat dankzij de steun van MDKF opgestart kon worden. We zien dat dit schooltje verder is uitgegroeid en goed draait.
Zondag 2/2 rijden we naar het noorden, Tamil gebied. De oorlog is nu 5 jaar achter de rug, er heerst een nog steeds gespannen vrede. Een bewijs hiervan is dat we niet verder mogen dan een bepaald checkpoint. We kunnen wel de waterput in aanleg zien die we financieren, maar er zelf aan meewerken raadt men ons af. De oorlog is zeker nog niet vergeten, laat staan vergeven. We willen de plaatselijke Tamil mensen op geen enkele wijze provoceren, dus zullen we hier geen bouwkamp houden, maar het werk wel financieren. De waterput kan gebruikt worden door alle buurtbewoners, ongeacht hun religie of overtuiging. Hopelijk helpt dit projectje ook een heel beetje mee aan een duurzame vrede. Op zondag nemen we even de tijd om te genieten van de zeer mooie natuur van Sri Lanka : prachtige lagunes aan de kust in het noorden (Mullaitivu) – lagunevissers in “actie”, tientallen soorten watervogels, enz… We doen een korte wandeling langs de kust waar we een dode dolfijn spotten maar ook nog zeer veel sporen terugzien van de vreselijke Tsunami van 2004. Maar overal lachende gezichten en vriendelijke mensen.
Van maandag 3 feb tem woensdag 5 februari hebben Eric en ikzelf geholpen aan de fundering van 6 toiletten en vooral aan het graven van een grote bezinkput. De extra 6 toiletten werden door MDKF gefinancierd en zijn zinvol en nodig omdat men steeds meer bezoekers aan het parochiecentrum verwacht: pelgrims, maar ook kinderen op uitstap, mensen uit de buurt die bijkomende scholing krijgen enz…
We hadden het geluk om meerdere gesprekken met pastoor Samantha te voeren – een geëngageerde priester die in deze afgelegen streek goede dingen probeert te verwezenlijken voor de mensen uit de ruime buurt. Blijkbaar hebben we met ons mini-bouwkampje de plaatselijke bevolking geïnspireerd, want de aannemer is met zijn mensen 2 dagen gratis komen werken, samen met vrijwilligers uit het dorpje. Ook een 15 tal jongeren hielpen vrijwillig mee aan het graven (= uithouwen) van de put. Het directe contact tijdens het samen-werken en de gesprekken voor, na en tijdens de werken maakten heel wat los en leerden ons o.a. dat de bevolking erg werkzaam is. Pastoor Samantha was erg aangeslagen toen hij ons verhaal hoorde hoe we de financiële middelen bij elkaar halen. Het verhaal van de marathons spreekt hem zo hard aan dat hij dit in zijn preek wil gebruiken om de mensen (vooral jongeren) nog meer tot engagement en solidariteit aan te zetten. Daarmede vult hij 100 % in wat we met deze bouwkampen beogen: nauw contact met de plaatselijke bevolking, aanzet tot nog meer samenwerken en solidariteit, brengen van hoop, diep respect tonen voor de plaatselijke bevolking, enz…
Donderdag 6 en vrijdag 7 februari terug 2 dagen “getoerist” en genoten van het mooie land. Kruidentuin bezocht, een lokaal sigarettenfabriekje, rubberfabriekje, het olifantenresort en de mooie stad Kandy met de Kandydansers als apotheose. De Boeddha tempel in Kandy is van uitzonderlijke schoonheid, en daarna ging het met het camionetje door een wondermooi landschap met watervallen en theeplantages naar Nuwara Eliya. Zaterdag 8 februari 2014 was er de meeting met de verantwoordelijken van de CWM. Het afgelopen werkjaar is geëvalueerd, bijkomende informatie zal ons bezorgd worden en de nieuwe aanvragen voor 2015 werden ons bezorgd. Iedereen was zeer tevreden over een zeer geslaagde meeting.
Zondag 9 februari alweer touristen: nu werd het een ferme wandeling naar “worlds end” : wondermooie wandeling met boomvarens, bamboebossen, wilde kippen, watervallen, enz… daarna een plantentuin in… In de namiddag zijn we ontvangen door Zr Assumpta in het weeshuis.. 40 door de ouders verlaten kinderen die anders allicht verloren zouden zijn, worden hier opgevangen met de grootste liefde in dit “home of hope”. De opvang van 10 van deze kinderen wordt gefinancierd door MDKF… ze hebben voor ons gezongen en gedanst en hebben fier hun schamele bedje getoond in de grote slaapzalen, alsook de uiterst primitieve keuken. Maar op elk van de kinderen was er continu een glimlach en dat maakte ons héél stilletjes verwonderd, maar ook gelukkig om al dat moois dat hier gebeurt met “onze” centjes.
Van maandag tem woensdag hebben we verder genoten van enkele mooie wandelingen naar tempels, door theevelden, door stukjes ongerepte brousse, wondermooie rijstvelden, watervallen, enz…
De theepluksters lieten een diepe indruk na: 8 uur aan een stuk- lichtjes vooruitgebogen onder een brandende zon, geladen met gemiddeld 10 kg steeds dezelfde- geconcentreerde pluk-beweging, en dit voor een bedroevend laag loon (ongeveer 3 € per dag). En gehuisvest in z.g. linehouses: barakjes van enkele vierkante meter voor het ganse gezin… over wat hebben we in België eigenlijk te klagen??? En zelfs deze mensen gunnen ons hun warme glimlach… hoe lang nog zullen zij aan deze voorwaarden onze thee plukken, willen we dit wel en hoe gaat dit verder ???
Donderdag – laatste dag… veel bezoek gepland. In de voormiddag zijn we uitgenodigd bij de 60 jaar viering CWM van Sri Lanka. De MDKF wordt uitvoerig in de bloemen gezet en bedankt door wel 170 leden die speciaal naar Colombo zijn afgezakt. Wat een dankbaarheid mogen we hier ervaren…
In de namiddag een laatste bezoek, nl aan het mental hospital. Dit bezoek heeft ons – Anne en mezelf, die dit nog niet bezocht hadden- zeer hard aangegrepen. 40 mentaal gehandicapte mensen worden hier dag in dag uit opgevangen achter 4 muren, mannen en vrouwen bij elkaar, sommige bedden zijn niet om aan te zien, de reuk is onbeschrijflijk. Maar Eric en Lieve zeggen dat het vroeger nog veel erger was, en dat o.a. dank zij de steun van MDKF (maar ook door inkomsten uit bedelen in de buurt) de gebouwen nu verbeterd zijn, vorig jaar hielp Eric hier tussen de bewoners mee aan een nieuw gebouwtje zodat er sindsdien niet alleen meer mensen konden opgevangen worden, maar ook in betere omstandigheden, want de nood is daar ontzettend groot. We gaan ook dit jaar proberen helpen door o.a. de financiering van nieuwe - liefst aangepaste matrassen en het herstellen van de waterput (de waterput is bouwvallig en het water ziet bijna donkerbruin). Tranen kwamen ons in de ogen toen de bewoners spontaan voor ons begonnen te zingen en dansen, gewoon omdat we ze een koekje aanboden én omdat we hen aandacht gaven. Even aandacht aan hen die dagelijks moeten leven in een 3 tal gebouwen en enkele vierkante meters open ruimte… En alweer, ook bij deze mensen, die warme glimlach… Heel stil zijn we dan geworden en vol bewondering voor de plaatselijke dame die zorg draagt voor deze sukkelaars. Na wat bekomen te zijn, zijn we dan doorgereden naar een laatste projectje, nl de wasplaats voor vissers en hun familie in Negombo. Deze wasplaats wordt gebruikt door een 20 tal personen. Gezien het waterverbruik op de plaats van de douches niet kosteloos is, zoekt de plaatselijke verantwoordelijke verder naar een oplossing met de overheid om het aantal gebruikmakers van de douches uit te breiden. En zo kwam er een einde aan deze “ingrijpende” reis. We hebben kunnen vaststellen dat de middelen uiterst zorgzaam en goed besteed zijn. We hebben niet alle projectjes kunnen bezoeken en zelfs nog niet gesproken over het “schulership” waardoor meer dan 600 kinderen uit de armste gezinnen met een beperkte bedrag toch kunnen studeren.
Je kan het allemaal een druppel op een hete plaat noemen, maar we hebben meermaals kunnen vaststellen dat er rond verschillende projectjes initiatieven genomen worden door de mensen zelf. Verschillende projectjes hoeven niet langer gefinancierd te worden, omdat ze af zijn of omdat er gewerkt is met kortlopende kredieten die reeds afbetaald zijn en aan alweer nieuwe mensen zijn verschaft. Er worden dus wel degelijk dingen in beweging gebracht. De kritische houding van vóór de reis is totaal omgeslagen en veranderd in een uitzonderlijk grote bewondering voor het werk dat al geleverd is en dat verder geleverd wordt. Chapeau zus en broer, chapeau voor de mensen in Sri Lanka die dit helpen waarmaken, chapeau voor de vrijwilligers hier in België die met hun grote inzet zoveel teweegbrengen.
Op internet had ik gelezen dat Sri Lanka tot de “meest welvarende staten in Z.Azië behoort”. Wat moest ik me daarbij voorstellen? En was het dan wel zinvol om dit land nog te proberen helpen. Na onze reis door het land kan ik alleen maar zeggen dat gemiddelde cijfers over economie helemaal niets zeggen over de meerderheid van de bevolking. We zijn in dicht contact gekomen met zeer veel mensen die elke dag vooral bezig zijn met “wat eten we vandaag” en met “hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn kinderen het beter hebben dan ikzelf”. Sri Lanka is een zeer mooi land en de Sri Lankanen zijn “warme” mensen: uiterst gastvrij en hulpvaardig en erg en oprecht geïnteresseerd in ons – als mens. Ze onthouden tot in de details wat ze destijds van jou of van je familie mochten vernemen… wij kunnen dus van hen nog veel leren! We hebben ook met eigen ogen kunnen zien dat schoonbroer Martin wel degelijk voortleeft in zoveel harten… Hij zou zeker de “missie” van de MDKF ondersteunen: ”Let us help the people that cannot be helped by other people”
Ronie Van Rysselberghe